Czym są podstawowe potrzeby psychiczne dziecka?

Czasem opiekujący się dzieckiem rodzice po prostu intuicyjnie wiedzą, czego dziecku potrzeba. Czasem jednak tracą poczucie tego, co jest niezbędne, pierwszoplanowe.

Aby określić podstawowe potrzeby psychiczne dziecka, warto sięgnąć po koncepcje humanistyczne, często przywoływane w podręcznikach psychologii rozwojowej człowieka.

Według Abrahama Maslowa, amerykańskiego psychologa, jednego z najważniejszych przedstawicieli nurtu psychologii humanistycznej i psychologii transpersonalnej, w pierwszej kolejności powinny być zaspokojone potrzeby podstawowe, określane też jako potrzeby niedoboru.

Obejmują one:

• potrzeby fizjologiczne- np. głód, pragnienie, potrzeba snu, wypoczynku, relaksu, leczenia w chorobie i codzienej czułej pielęgnacji

• potrzeby bezpieczeństwa- np. ochrony, zyskania oparcia i pewności, bawienia się i poznawania świata bez nadmiernego strachu i niepewności, zapewnień o trosce; jasne i stałe granice fizyczne i psychiczne

• potrzeby przynależności i miłości- np. budowania bliskich, sprawiających radość relacji, doświadczenie czułości, uznania, poczucia przynależności, bycia kimś ważnym, szanowanym i docenianym

Równie ważne, po zaspokojeniu potrzeb podstawowych, są potrzeby wzrostu, tak zwane metapotrzeby. Dziecko potrzebuje okazji do poznawania siebie i otoczenia, do zaspakania naturalnej ciekawości, do gromadzenia wiedzy i zdobywania oraz ćwiczenia nowych umiejętności.

Należy dodać, iż potrzeby wyższego poziomu aktywizują się dopiero po zaspokojeniu tych niższych. Jeśli np. potrzeby fizjologiczne nie są zaspojone, zaczynają one rządzić zachowaniem dziecka. Potrzeby te maja pierwszeństwo w tym znaczeniu, że spychają w cień wszystkie inne. U osoby opanowanej przez głód brak czy zanik potrzeb wyższego rzędu jest po prostu konsekwencją dominacji potrzeb niższych.

Dopiero po zaspokojeniu potrzeb fizjologicznych dochodzą do głosu potrzeby bezpieczeństwa, przynależności i miłości.

Piramida potrzeb Maslowa jest najczęściej przywoływaną koncepcją wyjaśniającą mechanizm działania systemu motywacji człowieka.

Z pasji do ludzi,

mamaijacoach

Źródło: Sokołowska E, Zabłocka- Żytka L, Psychologia rozwojowa dla klinicystów, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2013